Atasözü ve Deyimler Nasıl Çevrilmelidir?

Bir metinin çevirisinde ilk ve en önemli dikkat edilmesi gereken unsur, kültürdür. Birbirine kaynak dil ve hedef dil olarak oldukça uzak bir konumda olan diller arasında çeviri yaparken dilin doğru anlaşılması ve doğru anlam ifade etmesine oldukça özen gösterilmelidir.  Kültür unsurunun çeviride en çok hissedildiği yer atasözü ve deyimlerdir.

Atasözü ve deyimlerin çevirisi yapılırken pek çoko tercüman zorluk çekmekte ve bazen de hatalar yapmaktadır.  Atasözü ve deyimler günlük hayatta ve edebi dilde yoğun bir kullanıldığı için sürekli tercümanların karşısına çıkmaktadır. Her dilin ve kültürün kendine ait ifadeleri bulunduğu için atasözü ve deyimleri birebir çevirmek mümkün olmayabilir bu durumlarda atasözü ve deyimlerin en yakın anlamıyla çevrilmesi gerekmektedir.

Focus Tercüme olarak 50 dilde profesyonel, hızlı ve kaliteli tercüme hizmetleri vermekteyiz.  Her türlü çeviri işlemleriniz için titizlikle çalışmaktayız.bu yazımızda atasözü veyimler çevirilerinin nasıl yapılması gerektiği konusuna değineceğiz.

Örneklerle açıklamak gerekirse;

İngilizce tercüme esnasında karşılaşılan bir deyim ve atasözünü Türkçeye çevirmek, bazen anlamsız cümlelerin ortaya çıkmasına neden olabilir.  İngilizcede sıklıkla kullanılan ‘twist someone’s arm’ deyimini Türkçeye çevirdiğimizde ‘birinin kolunu tersine çevirmek’ anlamı çıkmaktadır. Bununla kastedilen anlam birinin istemediğin bir şeyi dil dökerek yaptırmasıdır.  Türkçede böyle bir anlam olmadığı için bu deyime en yakın anlamlı deyim olan ‘ağzından girip burnundan çıkmak’ deyimini kullanabilirsiniz.

Peki, hedef dilde atasözü ve deyimin karşılığı atasözü ve deyim olarak bulunmuoyrsa ne yapmak gerekir? Böyle bir sorunla karşılaşıldığında yeni deyim ve atasözü üretilemeyeceği için kaynak dilde atasözü ve deyimin açıklamasını yaparak çeviriye devam edilebilir.

İngilizcede bir sorunun çözümüne başka yerlerde veya kişilerde aramak anlamına gelen ‘barking up the wrong tree’ deyimini Türkçeye çevirdiğimizde ‘yanlış ağaca havlamak’ gibi bir anlam çıkmaktadır. Tam karşılığı bulunmadığı için deyimin kısa bir açıklaması verilerek anlatıma devam edilebilir.

Özetle, atasözü ve deyimlerin çevirisi yapılırken gerekli araştırmanın yapılması gerekmektedir. Hedef dilde karşılığı bulunan deyim ve atasözleri kullanılması gerekmektedir. Ancak bunun tam tersi durumlarda ise kültürün yapısını bozmamak için deyim ve atasözünün anlamı verilerek anlatıma devam edilmelidir.

Yazar Focus Tercüme 31.07.2021