Alanyazını iyi araştırmak, bilimsel makale, tez, bildiri ya da kitap bölümü oluşturmada son derece önemli bir adımdır. Bu nedenle araştırma alanınız ile ilgili doğru kaynakları seçmeli, seçtiğiniz kaynakları en doğru şekilde sınıflandırmalısınız. Doğru sınıflandırmak ise kaynaklara dilediğiniz zaman dilediğiniz kolaylıkta ulaşmanızı sağlar. Ayrıca kaynak araştırma süreci kısa sürmeyeceğinden, araştırma süreci boyunca bulduğunuz kaynakları belirli bir gruplandırmaya sokmuş olursunuz. Sonrasında planlı, doğru ve etkili okuma teknikleri ile araştırmanıza kendinizi en iyi şekilde hazırlayabilirsiniz.
Araştırmacılar için problem durumu bulmak kadar zor olan bir durum da konu ile ilgili kaynak araştırması yapmaktır. Çünkü kaynakların nereden bulunacağı, hangi anahtar kelimeler ile arama yapılacağı ve kaynakların tam metnine nasıl ulaşılacağı büyük önem arz eder. İşte bunun için kaynak araştırma sürecinizde size rehber olacak önerilerimizi inceleyebilirsiniz.
Kaynak araştırması yaparken en fazla dikkat etmeniz gereken konu, kaynak platformunu doğru seçmektir. Çünkü uluslararası geçerliliği olan platformlarda sizin için doğru kaynakları bulabilirsiniz. ScienceDirect, ResearchGate, DergiPark ve Ulusal Tez Merkezi gibi kaynaklar bu konuda sizin için en doğru tercihtir. Ayrıca üniversitelerin kendi online kütüphaneleri de bulunur. Buralardan da kaynak araştırması yapabilirsiniz.
Anahtar kelime seçimi yapmak, aradığınız kaynaklara ulaşmak için son derece önemlidir. Örneğin e-ticaret ile ilgili bir araştırma yapmak istiyorsunuz diyelim. Arama bölümüne doğrudan e-ticaret yazmak, e-ticaret ile ilgili tüm kaynaklara ulaşmanızı sağlar. Ancak kelimenin başına ve sonuna “ ” (tırnak) işareti koyarsanız (örneğin; “e-ticaret”), başlığında e-ticaret geçen kaynaklara ulaşabilirsiniz. Böylece aradıklarınıza ulaşmanız çok daha kolay olur.
Kampüs Dışı Erişim, tüm üniversitelerin öğrencilerine sağladığı olanaklardan bir tanesidir. Bu şekilde üniversite sınırları içerisinde olmasanız ve üniversitenin kablosuz ağına bağlanmasanız bile yukarıda bahsettiğimiz platformlardan ücretsiz şekilde kaynakların tam metinlerine ulaşabilirsiniz. Biliyorsunuz ki aksi durumda tam metinler ücretlidir. Ancak üniversitenizin Kampüs Dışı Erişim sistemini bilgisayarınıza entegre ederseniz, o halde tüm platformlardan tam metinleri ücretsiz şekilde indirebilirsiniz.
Araştırmanız ile ilgili kaynakları listelemek için büyük kolaylık sağlayan platformları kullanırsanız, kaynaklarınızı araştırmanızın sonuna kadar ve sonrasında en doğru şekilde listelemiş olursunuz. Zotero ve Mendeley bunlara gösterilebilecek örneklerden bazılarıdır. Aynı zamanda bu platformlarda kaynaklarınızı listelerken Kaynak Adı, Dergi Adı, Dergi Sayısı, Sayfa Sayısı, Özet, Yazar Soyadı ve Adı gibi bilgileri ilgili alanlara girmelisiniz. Böylece aradığınız kaynağa tekrar ulaşmak çok daha kolay olacaktır. Öte yandan bu platformlara kaynağın kendisini de yüklediğiniz için Word üzerinden eklenti oluşturarak, doğrudan kaynakça oluşturabilir, kaynakça oluşturmak için tek tek uğraşma zorluğundan kurtulabilirsiniz.
Bilimsel araştırmanız için kaynaklarınızı listelediniz ama onlarca farklı kaynak olduğu için nereden başlayacağınızı bilmiyor musunuz? O halde önerilerimizi inceleyebilirsiniz. İlk olarak tez, makale, bildiri ya da kitap bölümünün başlığını incelemelisiniz. Başlık size araştırmanız ile ilgili bir şey vadediyorsa, daha sonra sırasıyla aşağıdaki önerilerinizi uygulayabilirsiniz.
· Başlık, sizin için doğru bir araştırma olduğunu gösteriyorsa, o halde özet kısmını incelemeye başlamalısınız.
· Özet kısmı araştırmanın geneli hakkında küçük bilgiler verir. Araştırmanın amacı, konusu, evreni, örneklemi, yöntemi ve elde edilen sonuç, özet kısmında yer alır. Böylece kendi araştırmanızda size fayda sağlayıp sağlamayacağını öğrenebilirsiniz.
· Özeti inceledikten sonra sizi ikna ettiyse, o halde araştırmanın yöntemine bakmalısınız. Çünkü yöntem, kendi araştırmanız için size çok ciddi ipuçları verecektir.
· Yöntem sonrasında bakmanız gereken asıl bölüm ise sonuçtur. Bir araştırmanın sonuç bölümünde beklediğiniz tüm detayları bulabilirsiniz. Araştırmanın neden yapıldığı, nelerin uygulandığı ve nelerin bulunmak istenip de nelerin bulunduğuna, sonuç bölümünde ulaşabilirsiniz.
Araştırmanız için kaynak incelemesi yaparken hızlı kaynak okumanın yolları sizin için hayat kurtarıcı olacaktır. Bu şekilde kaynakları kabataslak inceleyebilir, bulduğunuz kaynakları da önem sırasına göre sıralayabilirsiniz. Böylece çok daha iyi sonuçlar almanız mümkün olacaktır. Ancak unutmamalısınız ki beğendiğiniz kaynakların tamamını okumalısınız. Bu yöntemler yalnızca araştırmanız için uygun olmayan kaynakları okuyup, vakit kaybetmenizi önlemek içindir.
Günümüzde yalnızca Türkiye’de değil dünyanın her köşesinde her an yeni bir makale, bildiri ya da tez hazırlanmaktadır. Milyonlarca araştırma arasından kendi araştırmanıza en uygun kaynakları bulmak da hayli zor. Çünkü bazı araştırma sitelerinde olmayan kaynak, bir başka araştırma sitesinde olabilir. Bunun için araştırma ağınızı geniş tutmalısınız. Ayrıca kaynakların kaynakçasına bakarak yeni kaynaklar bulmak da oldukça önemlidir. Çünkü kıymetli kaynakların pek çoğu, farklı bir kaynak incelenirken bulunur.
Önemli konuların başında, kaynağı üç aşamada ele almak gelir. İlk aşamada başlık, özet ve sonuç değerlendirilir. Bu aşamada kaynak okunmaya değer görülürse ikinci aşamaya geçilir. Artık araştırmanın içindekiler tablosu, diğer tablo ve grafikler daha detaylı incelenir. Bu aşamada araştırmanın verileri ilginizi çektiyse, artık üçüncü aşamaya geçebilirsiniz. Üçüncü aşamada araştırmanın tamamı okunur. Böylece ilk iki aşamada, sizin için uygun olmayan kaynakları elemiş ve anlayarak bilimsel makale okuma yöntemlerini uygulamış olursunuz.
Bilimsel makale okuma sürecinde önemli bir yer tutan yabancı dildeki makaleler ve abstract kısımları, bazı durumlarda çok karmaşık hal alabilir. İşte bunun için İngilizce okuma yapmak gerekir. Ayrıca uluslararası geçerliliğe sahip olan dergilerde yayın yapmak için bazı İngilizce metinlerin hazırlanması da zorunludur. İşte bu süreçte yeminli tercümanlardan destek alarak hem terminolojik hem de araştırma konusunu en doğru şekilde yansıtan metinler hazırlayabilirsiniz. Yeterli İngilizce bilgisine sahip olmadan oluşturulan akademik ve resmi metinler, makale yayımlama sürecinize olumsuz etki edebilir. Bu nedenle çok daha profesyonel metinler için deneyimli tercümanlardan destek alabilirsiniz.