Bir tez, makale veya proje hazırlanırken genellikle birçok farklı kaynaktan yararlanarak içerik şekillendirilir. Bu kaynaklardan alınan veriler, fikirler veya alıntılar, çalışmanın güvenilirliğini artırmanın yanı sıra, araştırmacının konu hakkındaki derinliğini ve çeşitliliğini gösterir. Bu nedenle, bir tez, makale veya proje hazırlanırken kullanılan tüm kaynakların belirtilmesi zorunludur.
Kaynakça, genellikle akademik topluluklarda kabul görmüş farklı formatlara göre hazırlanır. Örneğin, MLA ve APA gibi formatlar, kaynakları düzenleme konusunda en çok kullanılan formatlardandır. Bu formatlar arasında benzerlikler olsa da temelde farklı kurallara sahiptirler.
Kaynakça Nedir?
Kaynakça, bir yazıda veya çalışmada kullanılan referansları, alıntıları ve diğer kaynakları sistematik bir şekilde listeleyen bir bölümdür. Kaynakça, okuyuculara kullanılan kaynakları kontrol etme, daha fazla okuma yapma veya araştırma konusunda ileri gitme fırsatı sağlar. Ayrıca, kullanılan verilere ve iddialara dayanak oluşturarak yazının güvenilirliğini artırır. Kaynakça, bilimsel, akademik ve araştırma metinlerinde yaygın olarak kullanılır ve yazının güvenilirliğini ve bilimsel değerini sağlamlaştırır.
Kaynakça, genellikle akademik makaleler, tezler, araştırma raporları, kitaplar, dergi makaleleri ve diğer bilimsel çalışmalarda kullanılır. Bu tür yazılarda, kullanılan kaynakları doğru bir şekilde belirtmek etik bir gerekliliktir. Ayrıca kaynakça, yazarın başkalarının çalışmalarına saygı gösterdiğini ve kendi çalışmasının dayanağını doğrulamak için güvenilir kaynaklardan yararlandığını gösterir.
Kaynakça türleri, yazılan metinlerde kullanılan referansları belirtmek için farklı kurallar ve formatlar içerir. İşte yaygın olarak kullanılan kaynakça türleri ve her birini kullanırken dikkat edilmesi gereken farklılıklar:
APA (American Psychological Association) Stili
APA (American Psychological Association) stili, genellikle sosyal bilimler alanında kullanılan bir kaynakça formatıdır. Bu stilde, yazarın soyadı ve yayın yılı virgülle ayrılarak parantez içinde belirtilir (Örneğin: Ümit, 2005). Birden fazla yazarın olduğu durumlarda, yazarların soyadları arasına "ve" kelimesi eklenir (Örneğin: Ümit ve Aslan, 2010). Bu şekilde yapılan kaynakça girişleri, belirli bir çalışmanın hangi yıl ve hangi yazarlar tarafından yapıldığını açıkça göstermek için kullanılır. APA stili, bilimsel yazılar ve araştırmaların düzenli ve standart bir şekilde sunulmasını sağlamak için yaygın olarak tercih edilir.
MLA (Modern Language Association) Stili
MLA (Modern Language Association) stili, özellikle edebiyat, sanat ve insani bilimler alanında kullanılan bir kaynakça formatıdır. Bu stilde, yazarın soyadı ve sayfa numarası parantez içinde belirtilir (Örneğin: Smith 45). Sayfa numarası, yazarın soyadından sonra virgülle ayrılır ve alıntı yapılan sayfanın belirtilmesiyle okuyucuya doğrudan hangi sayfadan alıntı yapıldığını gösterir.
Chicago Stili
Chicago stili, tarih, sanat ve sosyal bilimler alanında yaygın olarak kullanılan bir kaynakça formatıdır. Bu stilde, kaynaklar dipnotlar veya sonnotlar şeklinde belirtilebilir. Dipnotlar, kullanılan kaynağın ayrıntılı bilgisini içermelidir ve metindeki alıntılardan sonra numaralandırılarak yer alır. Sonnotlar ise, eserin tam bibliyografik bilgisini içerir ve çalışmanın sonunda, genellikle "Kaynaklar" veya "Referanslar" başlığı altında sıralanır.
Harvard Stili
Harvard stili, çeşitli disiplinlerde kullanılan ve yazarın soyadı ile yayın yılının metin içinde parantez içinde belirtildiği bir kaynakça formatıdır. Bu stilde yazarın soyadı ve yayın yılı arasında virgül bulunur; birden fazla yazar varsa, soyadları arasına "ve" kelimesi eklenir. Harvard stili hem akademik makalelerde hem de kitaplarda kullanılabilir.
Kaynakça oluştururken öncelikli dikkat edilmesi gereken şey kullanılan kaynaklardan alıntı yaptığınız kitapları, makaleleri ve diğer yazılı kaynakları doğru bir şekilde listelemektir. Yani düzgün bir kaynakça için kullandığınız kaynakların hepsini not etmeniz gerekmektedir. Kaynakça oluşturma sürecinde dikkate almanız gereken önemli faktörler arasında erişim tarihlerinin doğru bir şekilde belirtilmesi de önemlidir.
Kaynakça girişi yaparken, kitaplar için yazarın adı ile başlanır, ardından eserin adı gelir. Daha sonra, eserin yayımlandığı yayın evi veya kitabevi ile şehir bilgisi eklenir. En son olarak, eserin basıldığı yıl kaydedilir. Bu bilgiler arasına virgül "," işareti konularak düzenlenir.
Makaleler, web siteleri ve dergi yazıları için kaynakça oluştururken, yazarın adı, makalenin adı, dergi adı veya web sitesi adı, yayın tarihi ve erişim tarihi gibi bilgileri de dahil etmeniz gerekir. Eğer bir makale veya yazı internet üzerinden erişilebiliyorsa, erişim tarihi de kaynakçada belirtilmelidir.
Doğru kaynakça oluşturmak için alıntı yapılan eserin tam ve doğru bilgilerine ulaşmak önemlidir. Bu, okuma ve araştırma sürecinde kullanılan kaynakların güvenilirliğini artırır ve okuyucuların da doğru kaynaklara erişmesine yardımcı olur. Titizlikle oluşturulan kaynakça, akademik ve bilimsel çalışmaların güvenilirliğini ve kalitesini yükseltir.
Kaynakça oluştururken yapılan hatalardan kaçınmak önemlidir. Eksik veya yanlış bilgilerle karşılaşıldığında, eksik bilgileri tamamlamak veya yanlışları düzeltmek için kaynağı tekrar kontrol etmek gerekir.
İnternet kaynakları kullanılırken erişim tarihini doğru şekilde belirtmek, sitenin güncellenebileceği gerçeğini göz önünde bulundurmak ve bunu takip etmek ya da kaynak gösterme tarihini belirtmek önemlidir.
Farklı kaynak stillerini bir arada kullanmamak ve kendi yorumlarınızı kaynakça olarak göstermemek de çok önemlidir. Onun yerine düşüncenizi destekleyen kaynaklar bularak yazınızın güvenilirliğini artırabilirsiniz.
Kaynakça oluşturmak yazılı çalışmaların güvenilirliği ve inandırıcılığı açısından çok önemlidir. Doğru ve eksiksiz bir kaynakça, yazının temellendirilmiş ve bilimsel bir zemin üzerine oturduğunu gösterir. Okuyuculara yazıda kullanılan kaynakları kontrol etme ve derinlemesine araştırmalar yapma imkânı sağlar. Bu nedenle, kaynakça oluştururken bahsettiğimiz hususlara dikkat edilmelidir.
Kullanılan kitap, makale veya web sitesi gibi kaynakların yazarları, başlık bilgileri, yayın tarihleri gibi ayrıntılar eksiksiz ve düzgün bir şekilde listelenmelidir. Ayrıca, kullanılan kaynak stiline (APA, MLA, Chicago vb.) uygunluk da büyük önem taşır. Son olarak, internet kaynakları kullanıldığında, erişim tarihi de mutlaka belirtilmelidir. Doğru ve düzenli kaynakça, yazının kalitesini yükseltir ve okuyuculara güvenilir bir bilgi kaynağı sunduğunuzu gösterir.
Kaynakça
https://www.iienstitu.com/blog/kaynakca-nasil-yazilir
https://www.student.unsw.edu.au/citing-different-sources
https://www.student.unsw.edu.au/how-do-i-cite-electronic-sources
https://pitt.libguides.com/citationhelp/apa7
https://pitt.libguides.com/citationhelp/mla9thedition
https://pitt.libguides.com/c.php?g=12108&p=64732